ណែនាំអ្នកនិពន្ធ៖អើប៉ានហ្វារីយ៉ាឌី(Erpan Faryadi)
អើប៉ានហ្វារីយ៉ាឌី(Erpan Faryadi)គឺជាអ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោងការតភ្ជាប់របស់កោះបូរណេអូ
Borneo។ការតភ្ជាប់ បូរណេអូBorneo(Link-AR Borneo)ឈ្មោះពេញគឺការតស៊ូមតិ និងរង្វង់ស្រាវជ្រាវរបស់កោះបូរណេអូBorneo(Advocacy and Research Circle of Borneo)អង្គការ
សហគមន៍តំបន់កាលីម៉ាន់តាន់ខាងលិចបានប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះការទាំមទារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ
សិទ្ធិមនុស្ស ធនធានធម្មជាតិ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងនិងគំនិតផ្តួចផ្តើមអធិបតេយ្យភាពដ៏ពេញនិយម កីឡា ការអប់រំ និងការស្រាវជ្រាវ។
ណែនាំស្ថាប័ន៖ការតភ្ជាប់ បូរណេអូBorneo
ការតភ្ជាប់ បូរណេអូBorneo(Link-AR Borneo)ឈ្មោះពេញគឺការតស៊ូមតិ និងរង្វង់ស្រាវជ្រាវរបស់ បូរណេអូBorneo(Advocacy and Research Circle of Borneo)បង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ២ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០០៩ គឺជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ភារកិច្ចចម្បងគឺលើកកម្ពស់គំនិតផ្តួចផ្តើម ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរនៃការគ្រប់គ្រងឧស្សាហកម្មរ៉ែលើធនធានធម្មជាតិដូចជាដី និងព្រៃឈើ។ឧស្សាហកម្មរុករករ៉ែដើម្បីផលប្រយោជន៍នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ
ធ្វើឱ្យការទាញយកវត្ថុធាតុដើមជាអាទិភាព ប្រើសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ឧស្សាហកម្មធំៗរបស់ពិភពលោក។
កោះ Borneo គឺសម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិ ដូច្នេះហើយមិនអាចចៀសផុតចេញពីស្ថានភាពនេះបានឡើយ។
នៅក្នុងទិដ្ឋភាពនេះ សម្រាប់ការណ៍នេះBorneoបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងភស្តុតាង ចាប់ផ្តើមសកម្មភាពគំនិតផ្តួចផ្តើម បង្ហាញពីផលប្រយោជន៍សហគមន៍ និងយុត្តិធម៌បរិស្ថានប្រកបដោយនិរន្តរភាព។
ចាប់តាំងពីបានបង្កើតឡើងមកបូរណេអូBorneo Link នៅតែបន្តយ៉ាងសកម្មរក្សា និងការពារសិទ្ធិមនុស្សជំរុញឱ្យមានកំណែទម្រង់យុត្តិធម៌ ការគ្រប់គ្រងព្រៃឈើ និងដីធ្លីប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងលើកកម្ពស់ឯករាជ្យសហគមន៍លើបញ្ហាគ្រប់គ្រងព្រៃឈើ និងដីធ្លី។
ឥឡូវនេះគឺជាពេលវេលាដើម្បីពិនិត្យឡើងវិញនូវគោលនយោបាយ និងការឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិ
បាលឥណ្ឌូនេស៊ីចំពោះការរាតត្បាតជំងឺរលាកសួតថ្មីនិងតើគោលនយោបាយ និងការឆ្លើយតបទាំងនេះមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់ប្រជាពលរដ្ឋ រួមទាំងការអនុវត្ត និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ 2020 (ខែមករា ដល់ខែមីនា) រដ្ឋាភិបាល និងមន្ត្រីឥណ្ឌូណេស៊ី មិនដែលយកចិត្តទុកដាក់លើការរាតត្បាតនៃជំងឺរលាកសួតថ្មីនេះទេ។ពួកគេថែមទាំងបានមើលស្រាលការរាតត្បាតនៃជំងឺរលាកសួតថ្មី ហើយមិនជឿថាមានវត្តមានមេរោគនោះឡើយ។នៅដើមឆ្នាំ 2020 អនុប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីបាននិយាយថា ដរាបណាមានការបួងសួងពីអ្នកដឹកនាំសាសនា នោះជំងឺរាតត្បាតថ្មីនឹងមិនមកដល់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីទេ។សូម្បីតែប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី ចូកូ វីដូដូ(Joko Widodo ០ក៏កំពុងបំភាន់ប្រជាជនដែរ នៅខែមីនា ឆ្នាំ ២០២០ គាត់បាននិយាយថា "ដរាបណាពួកគេលេបថ្នាំរុក្ខជាតិ ប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីអាចគ្រប់គ្រងការរីករាលដាលនៃជំងឺរលាកសួតថ្មីបាន" ។ (សូមមើល CNN ឥណ្ឌូណេស៊ី "Media Asing Soroti Jokowi Minum Jamu Untuk Tangkal Corona", ថ្ងៃទី 16 ខែមីនា ឆ្នាំ 2020) រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីបានប្រើប្រាស់សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលមិនមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រនេះជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ដោះស្រាយការផ្ទុះឡើងនៃ COVID-19 ។
វិធានការប្រឆាំងការរាតត្បាតរបស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ី
នៅខែមីនាឆ្នាំ 2020 អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានប្រកាសការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺរលាកសួតកូវីដ19 COVID-19 ជាគ្រាអាសន្នសុខភាពសាធារណៈអន្តរជាតិ។បើនិយាយដោយសមហេតុផលទៅ គឺចាប់ពីពេលនេះតទៅ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីគួរតែចាត់វិធានការជាប្រព័ន្ធដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃមេរោគ និងពិគ្រោះជាមួយអ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រ ជាពិសេសអ្នកជំនាញខាងរោគរាតត្បាតឬមតិរបស់អ្នកជំនាញខាងរោគរាតត្បាត ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតក្នុងប្រទេស។យ៉ាងណាមិញ ទោះបីជានេះជាបញ្ហាផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តក៏ដោយ ក៏រដ្ឋាភិបាលបែជាមិនយកត្រចៀកស្ដាប់យោបល់របស់អ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រ ហើយពេលខ្លះសូម្បីតែយោបល់របស់អ្នកជំនាញក៏ត្រូវបានមើលងាយ និងស្ថានភាពដែលរដ្ឋាភិបាលមិនយល់ស្របជាមួយមតិអ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រក៏តែងតែឮជារឿយៗដែរ។ ចាប់តាំងពីខែមេសា ឆ្នាំ 2020 មក រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីបានបញ្ជាឱ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី (Indonesian National Armed Forces, TNI) [1]និងប៉ូលីសឱ្យរារាំងមនុស្សឱ្យនៅក្នុងផ្ទះរបស់ពួកគេ រឹតបន្តឹងសកម្មភាពសាសនា និងសេរីភាពនៃការធ្វើចលនា និងហាមឃាត់ការប្រមូលផ្តុំ និងការដង្ហែក្បួន។ទាំងនេះអាចរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ។
ចាប់តាំងពីអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានប្រកាសថាជំងឺរាតត្បាតជំងឺរលាកសួតថ្មីបានឈានចូលដល់ការរាតត្បាតជាសាកល រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីពិតជាបានផ្តួចផ្តើមវិធានការគ្រប់គ្រងមែន ប៉ុន្តែមិនបានពង្រីកដល់ទូទាំងប្រទេសនោះទេ។អ្នកជំនាញផ្នែកសុខភាពសាធារណៈយល់ថា ជំហានប្រឆាំងការរាតត្បាតរបស់ ចូកូវី(Jokowi )គឺយឺតណាស់មិនអាចមានប្រសិទ្ធភាពលួងលោមចិត្តរបស់ប្រជាជនទេ។(សូមមើល BBC News ឥណ្ឌូនេស៊ី ថ្ងៃទី 16 ខែមីនា ឆ្នាំ 2020 "មេរោគ Corona៖ Jokowi umumkan langkah pengendalian Covid-19, tapi tanpa komando nasional")
រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីក៏ចូលចិត្តប្រកាសវាក្យសព្ទ បង្ការជំងឺរាតត្បាតថ្មីជារៀងរាល់ខែនិងគោលនយោបាយ ហើយទាំងនេះគឺការបញ្ឈប់ការរីករាលដាលនៃមេរោគយ៉ាងយឺត មិនបានជួយអ្វីច្រើនឡើយ ប្រឈមមុខនឹងជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីតាំងពីថ្នាក់លើដល់ក្រោមមានការភ័យស្លន់ស្លោ ហើយខ្វះវិធីសាស្រ្តជាប្រព័ន្ធ។
នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ 2020 រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ចឥណ្ឌូនេស៊ីជូលីយ៉ារី បាទូបារា(Juliari Batubara)បានទទួលសំណូកពីផែនការប្រឆាំងជំងឺរាតត្បាតដោយប្រើប្រាស់សម្ភារៈមូលដ្ឋានជំនួយសង្គមសម្រាប់កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។[2] ប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីកំពុងតស៊ូជាមួយការរីករាលដាលនៃCovid-19 ប៉ុន្តែមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីបែជាមានរឿងអាស្រូវដែលមិនអាចទទួលយកបាន។
ចំនួនករណីឆ្លងជំងឺរលាកសួតថ្មី និងចំនួនអ្នកស្លាប់នៅតែបន្តកើនឡើង ប្រការនេះបានធ្វើឲ្យសកម្មភាពប្រឆាំងការរាតត្បាតរបស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីកាន់តែលំបាក។រដ្ឋាភិបាលគួរតែការពារសិទ្ធិរបស់ប្រជាជនក្នុងការទទួលបានសុខភាព (ក៏ជាប្រភេទសិទ្ធិមនុស្សផងដែរ) ត្រូវប្រាកដថាអ្នកមានឧបករណ៍ការពារគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់បុគ្គលិកសុខាភិបាលប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតនៅជួរមុខ។ប៉ុន្តែនៅចំពោះមុខការរីករាលដាលនៃជំងឺរលាកសួតថ្មីដ៏ខ្លាំងក្លា រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីហាក់ដូចជាមិនអាចជួយអ្វីបានទេ ចំនួនករណីឆ្លងជំងឺរលាកសួតថ្មី និងការស្លាប់បានកើនឡើងជាលំដាប់ចាប់តាំងពីពាក់កណ្តាលខែមិថុនា ឆ្នាំ 2021។
ផលប៉ះពាល់នៃការរាតត្បាតជំងឺរលាកសួតថ្មីលើប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ី
តាំងពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២០រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីបានប្រកាសអនុវត្ត"វិធានការរឹតបន្តឹងគម្លាតសុវត្ថិភាពទំនាក់ទំនងសង្គម" (PSBB) សង្ឃឹមថានឹងបំបែកខ្សែច្រវ៉ាក់នៃការចម្លងជំងឺរលាកសួតថ្មីកូវីដ19 ប៉ុន្តែវិធានការនេះបានបរាជ័យទាំងស្រុង មិនអាចឈានដល់គោលដៅប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតរបស់WHOក្នុងការបញ្ឈប់ការរីករាលដាលនៃមេរោគ និងកាត់បន្ថយចំនួនអ្នកស្លាប់ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការសម្រេចចិត្តរវាងវិស័យសុខភាពប្រជាជន និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021ការរីករាលដាលនៃជំងឺរលាកសួតថ្មីកូវីដ19កាន់តែរីករាលដាលនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។
ថ្ងៃទី 3-20 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី ចាប់ផ្តើមដាក់ចេញវិធានការសង្គ្រោះបន្ទាន់ សម្រាប់ការបង្ការការរាតត្បាតនៅកោះជ្វា(កោះចាវ៉ា)និងកោះបាលី(PPKM)សង្ឃឹមថានឹងបញ្ឈប់ការរាតត្បាតCOVID-19 និងកាត់បន្ថយចំនួនអ្នកស្លាប់។ចំណែកឯស្រុក និងក្រុងដែលមានកម្រិតរដ្ឋបាលទាបជាងនៅកោះជ្វា និងបាលី ធ្វើតម្រាប់តាម"វិធានការរឹតបន្តឹងបន្ទាន់ចលនាសង្គមខ្នាតតូចខ្នាត"(PPKM Mikro Darurat) ។យ៉ាងណាមិញ វិធានការទាំងនេះមិនអាចជួយគ្រប់គ្រងជំងឺរាតត្បាតបានដែរ ចំនួនករណីឆ្លងនៃជំងឺរលាកសួតថ្មី និងចំនួនអ្នកស្លាប់នៅតែបន្តកើនឡើងជាលំដាប់។
តួនាទីរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងការរាតត្បាត Covid-19 របស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី
អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី បានក្លាយជាសកម្មបន្ទាប់ពីកំណែទម្រង់ និងការបើកចំហររបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី (សម័យក្រោយអំណាចផ្តាច់ការ)។ក្នុងនោះមានអង្គការជាច្រើនបានផ្តោតយ៉ាងសកម្មលើសិទ្ធិមនុស្ស បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ វេជ្ជសាស្ត្រ កំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ អធិបតេយ្យភាពស្បៀងអាហារ សិទ្ធិដីធ្លី និងកំណែទម្រង់ដីធ្លី កសិករ និងពលករនិងបញ្ហាផ្សេងៗទៀត។អង្គការសង្គមស៊ីវិលឥណ្ឌូនេស៊ីបានទាក់ទាញក្រុម និងបុគ្គលជាច្រើនឱ្យចូលរួមក្នុងសកម្មភាព និងគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ពួកគេ ដូចជាគ្រូពេទ្យ មេធាវី អ្នកជំនាញកសិកម្មជាដើម
ដើម្បីឱ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅលើវិស័យរបស់ពួកគេបន្តរីកចម្រើន និងកាន់តែមានទំនុកចិត្ត។អង្គការសង្គមស៊ីវិលរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ជាមូលដ្ឋានឈានទៅមុខនៃយុគសម័យក្រោយអំណាចផ្តាច់ការរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី (ក្រោយឆ្នាំ 1998)ឆ្ពោះទៅរកដំណើរការបើកលទ្ធិប្រជា
ធិបតេយ្យ។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលឥណ្ឌូណេស៊ីក៏កំពុងផ្តោតយកចិត្តទុកដាក់លើសកម្មភាពប្រឆាំងការរីករាលដាលរបស់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ ដូចជាសម្ព័ន្ធភាពពលរដ្ឋ LaporCovid-19 ជាដើម។នៅដើមខែមីនា ឆ្នាំ 2020 ជំងឺរលាកសួតថ្មីបានចាប់ផ្តើមផ្ទុះឡើង ហើយភ្នាក់ងារផ្លូវការក៏បានធ្វើការកត់សម្គាល់អំពីការរាតត្បាតផងដែរ។នៅខណៈនោះ មនុស្សមួយក្រុមដែលមានការព្រួយបារម្ភអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៃជំងឺរាតត្បាតថ្មីនេះ និងបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈ បានបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពពលរដ្ឋ LaporCovid-19ឡើង។
សម្ព័ន្ធភាពជាពលរដ្ឋ LaporCovid-19បានបង្កើតវេទិកាស៊ីវិលមួយសម្រាប់ជូនដំណឹងអំពីការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺរាតត្បាត។ដើម្បីឱ្យសាធារណៈជនចែករំលែកព័ត៌មានអំពីការរីករាលដាលដែលពួកគេបានរកឃើញ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលមិនអាចទៅដល់និងទទួលព័ត៌មានអំពីជំងឺរាតត្បាត។
ប្រើអំណាចសាធារណៈដើម្បីកត់ត្រាចំនួននៃការឆ្លងរាតត្បាតថ្មី ជូនដំណឹងអំពីព្រឹត្តិការណ៍ដែលទាក់ទងនឹងការផ្ទុះឡើងនៅក្នុងតំបន់ជិតខាង ធ្វើឱ្យវេទិកានេះក្លាយជាស្ពានដើម្បីទុកទិន្នន័យសម្រាប់ការផ្ទុះឡើងនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។ក្រោយមានវេទិកា LaporCovid-19 រដ្ឋាភិបាល និងពលរដ្ឋនឹងអាចទទួលបានការចែកចាយអំពីស្ថានភាពជំងឺរាតត្បាតក្នុងស្រុក និងភាពធ្ងន់ធ្ងរនិងព័ត៌មានផ្សេងទៀត រដ្ឋាភិបាលក៏អាចប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលប្រមូលបានដោយវេទិកា LaporCovid-19 ដើម្បីបង្កើតគោលនយោបាយបង្ការជំងឺរាតត្បាត និងផែនការឆ្លើយតប។
LaporCovid-19 មានអង្គការសង្គមស៊ីវិលដូចខាងក្រោម៖មូលនិធិជំនួយផ្នែកច្បាប់ឥណ្ឌូនេស៊ី (YLBHI) ទស្សនាវដ្ដី ឥណ្ឌូនេស៊ី(Tempo magazine)ក្រុមតន្ត្រីឥទ្ធិពលផ្ទះកញ្ចក់(Efek Rumah Kaca)សមាគមអង្គការតម្លាភាពឥណ្ឌូនេស៊ី(Transparency International Indonesia)មូលនិធិច្បាប់ និងសិទ្ធិមនុស្ស (Lokataru) ហាកាសាស៊ីHakasasi.id សហព័ន្ធឥណ្ឌូណេស៊ីU-Inspire សាលាច្បាប់ STH Jentera ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទូរទស្សន៍ណារ៉ាស៊ីNarasiTV
មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវទីក្រុងរូចាក់(Rujak Center for Urban Studies)និងអង្គការឃ្លាំមើលអំពើពុករលួយរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី(Indonesia Corruption Watch, ICW)។ មូលនិធិជំនួយផ្នែកច្បាប់ឥណ្ឌូនេស៊ី (YLBHI) គឺជាអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស បង្កើតឡើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1970នៅតែបានបន្តតាមដានការអនុវត្តកាតព្វកិច្ចសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ី ទស្សនាវដ្ដីឥណ្ឌូនេស៊ីគឺជាសម្ព័ន្ធភាពនៃក្រុមសម័យ(Tempo group)បញ្ហាដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភរួមមាន សិទ្ធិមនុស្ស បរិស្ថាន អំពើពុករលួយ។ល។
ដោយ LaporCovid-19 អង្គការឃ្លាំមើលអំពើពុករលួយឥណ្ឌូនេស៊ី មូលនិធិជំនួយផ្នែកច្បាប់ឥណ្ឌូនេស៊ី វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម និងការអប់រំ និងព័ត៌មាន (LP3ES)សម្ព័ន្ធសង្គមស៊ីវិលនៃមូលនិធិច្បាប់ និងសិទ្ធិមនុស្ស បានបង្ហាញពីភាពច្របូកច្របល់នៃគោលនយោបាយប្រឆាំងការរីករាលដាលរបស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ី។ សហព័ន្ធយល់ថា ចាប់តាំងពីដើមខែមីនា ឆ្នាំ 2020
ការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺរាតត្បាតកន្លងមករដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីដំណើរការមិនបានល្អ និងបរាជ័យក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះ។
LaporCovid-19 រិះគន់រដ្ឋាភិបាលថាសកម្មភាពប្រឆាំងការរាតត្បាតពោរពេញទៅដោយកំហុស
គ្មានប្រសិទ្ធភាពបញ្ឈប់ការកើនឡើងនៃចំនួនអ្នកស្លាប់។ ទិន្នន័យរបស់LaporCovid-19បង្ហាញថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលបានចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ នៅដើមដំបូងនៃការផ្ទុះការរីករាលដាលឡើង ចេញនូវគោលនយោបាយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងដ៏រឹងមាំ នោះអត្រាមរណៈអាចត្រូវបានកាត់បន្ថយតាំងពីដំបូងម៉្លេះ។ (សូមមើលអត្ថបទពិសេស Kasus Meninggal Melonjak & RS Kolaps, Negara Gagal Tangani COVID?”, Tirto.id, ថ្ងៃទី 6 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021, https://tirto.id/ght5)
ប៉ុន្តែទោះបីជារដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីក្នុងឆ្នាំ ២០២០ចំណាយអស់695.2 ពាន់ពាន់លានរូពីក៏ដោយ (ប្រហែល NT $ 1.4 ពាន់ពាន់លាន) ក៏ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតគឺនៅទីបំផុតនៅតែគ្មានប្រសិទ្ធភាព។(សូមមើលកាសែតល័រប៉ាន់ឥណ្ឌូនេស៊ីថ្ងៃទី 20 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 2020 "Kebijakan Pemerintah Menangani Covid-19 Sepanjang Semester II ឆ្នាំ 2020")

រូបបង្ហាញ៖ចំនួនអ្នកស្លាប់ប្រចាំថ្ងៃដោយ Covid-19 នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីចាប់ពីថ្ងៃទី 27 ខែ កក្កដាដល់ថ្ងៃទី 4 ខែសីហាឆ្នាំ 2021
ការចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹងការរាតត្បាតរលាកសួតថ្មីCOVID-19និងអត្រាមរណៈ
នៅដើមដំបូងនៃការផ្ទុះឡើង ការចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹងការរាតត្បាតរលាកសួតថ្មីមានប្រសិទ្ធភាពទាបណាស់ដំបូងឡើយ រដ្ឋាភិបាល និងក្រុមហ៊ុនឱសថចង់រកប្រាក់ចំណេញពីកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងដោយតម្រូវឱ្យប្រជាជនយបង់ថ្លៃ។ឆ្លងកាត់ការប្រកួតដ៏ខ្លាំងក្លាទីបំផុតរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេច
ផ្តល់ជូនប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីទាំងអស់នូវការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារCovid-19ដោយឥតគិតថ្លៃ។
ពីដំបូងកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការដោយបង់ប្រាក់ លោកប្រធានាធិបតី ចូកូវីJokowi មានគម្រោងអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនឱសថរដ្ឋ Kimia Frama ជាអ្នកចែកចាយវ៉ាក់សាំង ក្រោយមក កម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងដែលបង់ប្រាក់ត្រូវបានលុបចោល ទើបប្រកាសថា វ៉ាក់សាំងនេះនឹងត្រូវបានផ្តល់ជូនដោយឥតគិតថ្លៃ។ (សូមមើលកាសែតសម័យឥណ្ឌូនេស៊ី Times Indonesia ថ្ងៃទី 16 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021 “Batalkan Vaksinasi Berbayar, Jokowi Pastikan Seluruh Vaksin Covid-19 Gratis”)
ប៉ុន្តែមកដល់ថ្ងៃទី 1 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2022ស្ថានភាពបានប្រសើរឡើងបន្តិច។ ប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីជាង 199 លាននាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី ១ ប្រហែល 96% នៃចំនួនគោលដៅ 208 លាន។ចំនួនអ្នកដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី2មានប្រមាណ165លាននាក់ គឺប្រហែល 34% នៃចំនួនគោលដៅ។ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារ Covid-19 នៅឥណ្ឌូនេស៊ី មានដល់ 156,273 នាក់ (សូមមើល https://covid.go.id ថ្ងៃទី 1 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2022)។
ក្រៅពីនេះ ក្នុងការធ្វើតេស្តវិញក៏មានទិដ្ឋភាពចលាចលជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។ការវិភាគប្រតិកម្មខ្សែច្រវ៉ាក់ប៉ូលីម៉េរ៉ាស់polymerase(Polymerase chain reactionហៅកាត់ថាការពិនិត្យរក PCR)ហើយនឹងការធ្វើតេស្ត antigenមានតម្លៃថ្លៃ ក្លាយជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់នៅលើស្មារបស់ជនក្រីក្រនៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។យកខែវិច្ឆិកា 2020 ជាឧទាហរណ៍ ប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីត្រូវតែដកលុយពីកាបូបខ្លួនឯង ក្នុងតម្លៃដ៏ខ្ពស់រហូតដល់150ម៉ឺនរូពីឥណ្ឌូនេស៊ី(ប្រហែល NT$3,037) ទើបអាចលទ្ធភាពធ្វើតេស្ត PCRបាន។
ការធ្វើតេស្តរក COVID-19 នៅក្នុងប្រទេសជាច្រើនគឺមិនគិតថ្លៃទេឬមានប្រាក់ឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិ
បាល ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ី ក្រុមហ៊ុនឱសថ និងគ្លីនិកចង់គិតថ្លៃធ្វើតេស្តពីប្រជាជនខ្ពស់
ដើម្បីទទួលបានផលចំណេញ។ប៉ុន្តែ ដល់ត្រឹមថ្ងៃទី 27 ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២១ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីសម្រេចបញ្ចុះតម្លៃសម្រាប់ការធ្វើតេស្ត តម្លៃនៃការធ្វើតេស្ត PCR នៅ កោះចាវ៉ាJava និង កោះបាលីBali គឺ IDR 275,000រូពីឥណ្ឌូនេស៊ី (ប្រហែល NT$557) ហើយតម្លៃធ្វើតេស្តនៅក្នុងតំបន់ផ្សេងទៀតគឺ 30ម៉ឺន រូពី (ប្រហែល NT 607 ដុល្លារតៃវ៉ាន់) ។[3]
សេចក្ដីសន្និដ្ឋាន
ដំបូងឡើយ COVID-19គ្រាន់តែជាបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែក្រោយមកវាបានប្រែទៅជាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។នៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ឬប្រេស៊ីល ប្រទេសផ្សេងៗទៀត
ប្រជាជនមិនពេញចិត្តនឹងវិធានការប្រឆាំងនឹងការរីករាលដាលរបស់រដ្ឋាភិបាល បានទាមទារឱ្យមេដឹកនាំចុះចេញពីតំណែង។
សម្រាប់ប្រទេសដែលមានប្រព័ន្ធវេជ្ជសាស្រ្ដខ្សោយ និងកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចខ្សោយ ជំងឺរាតត្បាតថ្មីបានបង្កជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ច និងសុខភាពប្រជាជនទាំងមូល។ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីជាឧទាហរណ៍មួយ។យុទ្ធសាស្ត្រប្រឆាំងការរាតត្បាតរបស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីក៏បានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សផងដែរ ដូចជាការបង្ខំប្រជាជនឱ្យគោរពតាមបទប្បញ្ញត្តិបង្ការការរាតត្បាត និងថែមទាំងបង្ខំមនុស្សឱ្យទទួលយចាក់វ៉ាក់សាំងទៀតផង។
សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីពេលជួបនឹងការរាតត្បាតជំងឺរលាកសួតថ្មីក៏ធ្លាក់ចូលក្នុងភាពល្ហិតល្ហៃភ្លាមៗ។ ផលិតផលសរុបក្នុងស្រុករបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី(gross domestic product, GDP)ពី 5.02% ក្នុងឆ្នាំ 2019 ដល់ -2.07% ក្នុងឆ្នាំ 2020 (ប្រភពឯកសារ៖ ការិយាល័យស្ថិតិកណ្តាលឥណ្ឌូនេស៊ី ឆ្នាំ ២០២១)។ដូចនេះ យើងអាចស្រមៃមើលអនាគតនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី៖ភាពក្រីក្រកើនឡើង ការងារបាត់បង់ ការបញ្ឈប់ការងារមានគ្រប់ទីកន្លែង វឌ្ឍនភាពលើគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនឹងជាប់គាំង(Sustainable Development Goals, SDGs)។គេប៉ាន់ប្រមាណថា បន្ទាប់ពីការរាតត្បាត COVID-19 ប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីដែលបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងទីជ្រៅនៃភាពក្រីក្រនឹងកើនឡើងដល់ 4.86 លាននាក់ ស្មើនឹង 10.98% នៃចំនួនប្រជាជនសរុប (ប្រភពឯកសារ៖ ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុឥណ្ឌូនេស៊ី, 2020: 3)។
នៅឆ្នាំ 2021 តើរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីទប់ស្កាត់នឹងជំងឺរាតត្បាតយ៉ាងដូចម្តេច រហូតមកដល់ពេលនេះ គោលនយោបាយនៅតែមិនច្បាស់លាស់ ហើយជីវភាពប្រជាជនក៏កាន់តែលំបាកដែរ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នអ្វីដែលប្រាកដនោះគឺ ដោយសារតែដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតជាពិសេស ដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ និងចាក់វ៉ាក់សាំង បំណុលបរទេសរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ីកំពុងតែបន្តកើនឡើង។
ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021 គឺជាខែដែលប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីមិនអាចបំភ្លេចបាន ព្រោះវាជារយៈពេលរាតត្បាត Covid-19 យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ប្រព័ន្ធវេជ្ជសាស្ត្រដួលរលំ កង្វះបំពង់អុកស៊ីហ្សែនបណ្តាលឱ្យ
អត្រាស្លាប់កើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ក្រុមហ៊ុនឱសថតម្លើងយតម្លៃក្នុងការប៉ុនប៉ងទាញយកប្រយោជន៍ពីការរាតត្បាតដើម្បីដាក់ហោប៉ៅខ្លួនឯង ដូច្នេះថ្នាំ និងបំពង់អុកស៊ីហ្សែនមានតម្លៃថ្លៃ ហើយពិបាកក្នុងការរកទិញណាស់។
រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី រវល់តែថ្កោលទោសប្រជាជនចំពោះការមិនគោរពតាមបទប្បញ្ញត្តិបង្ការការរាតត្បាត ផ្លាស់ប្តូរក្រឹតច្បាប់ឥតឈប់ឈររៀងរាល់សប្តាហ៍ បង្ខាំងប្រជាជនឱ្យនៅក្នុងផ្ទះ។ក្រៅពីចែកអង្ករ10គីឡូក្រាមដល់ជនក្រីក្រ ក្រៅពីនោះគ្មានជំនួយអ្វីផ្សេងទៀតទេ។ក្នុងអំឡុងពេលមានជំងឺរាតត្បាត ជំនួយមូលដ្ឋានដែលត្រូវផ្តល់ជូនជនក្រីក្រ ត្រូវបានរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ចយូលីយ៉ារីYuliari ប្រើអំពើពុករលួយកេងបន្លំយកទាំងអស់។ហើយបច្ចុប្បន្នយូលីយ៉ារីYuliariត្រូវបានថ្កោលទោស កំពុងជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល 12 ឆ្នាំ។[4]
ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺរលាកសួតថ្មីCOVID-19នៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021 កើនឡើង 348% បើធៀបនឹងខែមិថុនា ឆ្នាំ 2021 កើនឡើងប្រហែល 27,409 ករណី (សូមមើលកាសែតល័រប៉ាន់ឥណ្ឌូនេស៊ីថ្ងៃទី 5 ខែសីហា ឆ្នាំ 2021 <ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺរលាកសួតថ្មីបានកើនឡើងដោយ 348% នៅក្នុងខែកក្កដាហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងធ្លាក់ចុះនៅក្នុងខែសីហា) > 〔Up 348 percent in July, Covid-19 Patient Deaths Expected to Decrease in August.〕)。គិតត្រឹមថ្ងៃទី 1 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2022 ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារ Covid-19 នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបានកើនឡើងដល់ 156,273 នាក់ ដែលភាគច្រើនបានកើតឡើងនៅឆ្នាំ 2021 (ប្រភព៖ ក្រុមការងារប្រឆាំងការរាតត្បាតឥណ្ឌូនេស៊ី) ។
គោលនយោបាយប្រឆាំងជំងឺរាតត្បាតរបស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីក៏បានទាញការរិះគន់ពីសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សផងដែរ។នេះបើយោងតាម "របាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សឥណ្ឌូណេស៊ី ឆ្នាំ 2021"(Indonesia 2021 Human Rights Report) ដែលចេញផ្សាយដោយក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ឯគម្រោង PeduliLindungi ដែលរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ី ចាប់ផ្តើមដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលគឺត្រូវបានរំលោភដល់សិទ្ធិមនុស្ស។ របាយការណ៍អះអាងថា កម្មវិធីទូរស័ព្ទPeduli Lindungiសម្រាប់ការតាមដានការបង្ការជំងឺរាតត្បាត គឺជាការតាមដានសិទ្ធិឯកជនភាពនៃសកម្មភាពមនុស្ស និងលួចទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្សដោយគ្មានការយល់ព្រម។(សូមមើលកាសែតល័រប៉ាន់ ថ្ងៃទី 19 ខែមេសា ឆ្នាំ 2022"តម្រូវការសម្រាប់លំដាប់ពិភពលោកថ្មី"〔Need for a New World Order.〕)។
របាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនេះ គឺបានមកពីប្រភពនៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី
និងមានទិន្នន័យស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀតទាក់ទងនឹង COVID-19 នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។ដូច្នេះ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីបានបដិសេធយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ក៏ដោយ ក៏របាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សរបស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែមិនព្រងើយកន្តើយឡើយ។
បន្ទាប់ពីអានរបាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនេះ បានបង្ហាញឱ្យឃើញថានៅក្រោមស្ថានភាពជំងឺរាតត្បាត ឥណ្ឌូនេស៊ីមានការលំបាកក្នុងការអនុវត្ត និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេស សេរីភាព
នៃការបញ្ចេញមតិ សេរីភាពក្នុងការបង្កើតសមាគម សេរីភាពក្នុងការធ្វើដំណើរ និងសេរីភាពផ្ទាល់ខ្លួន។ ប្រជាជនរស់នៅក្នុងរបបយោធាក្នុងអំឡុងពេលមានជំងឺរាតត្បាតហើយសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិក៏ត្រូវបានគាបសង្កត់ដែរ។វិធានការគាបសង្កត់សេរីភាពរបស់ប្រជាជនទាំងនេះ សុទ្ធតែដើម្បីកាត់បន្ថយចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺរាតត្បាតថ្មីនេះទាំងអស់។ប៉ុន្តែតាមពិត គិតត្រឹមថ្ងៃទី 1 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2022 ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺរាតត្បាតថ្មីCovid-19នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី នៅតែខ្ពស់រហូតដល់ 156,273 នាក់។ដូច្នេះ ក្នុងនាមជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ គួរតែយកការការពារសិទ្ធិមនុស្សជាអាទិភាពកំពូល ឯការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាល មិនអាចជាហេតុផលសម្រាប់ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូនេស៊ីធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការគាបសង្កត់រំលោភសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ។
ឯកសារយោង
ឥណ្ឌូនេស៊ី BBC News ថ្ងៃទី 16 ខែមីនា ឆ្នាំ 2020 "មេរោគ Corona៖ Jokowi umumkan langkah pengendalian Covid-19, tapi tanpa komando nasional"
ឥណ្ឌូនេស៊ីBBC Newsថ្ងៃទី 23 ខែសីហា ឆ្នាំ 2021 “Juliari Batubara divonis 12 tahun penjara,”
ការិយាល័យស្ថិតិកណ្តាលនៃសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ី ឆ្នាំ 2021
ក្រុមការងារប្រឆាំងការរាតត្បាតឥណ្ឌូនេស៊ី សូមមើល https://covid.go.id ថ្ងៃទី 1 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2022។
ឥណ្ឌូនេស៊ី CNNថ្ងៃទី16ខែមីនាឆ្នាំ2020 "Media Asing Soroti Jokowi Minum Jamu Untuk Tangkal Corona",
ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ ឥណ្ឌូនេស៊ីKerangka Ekonomi Makro dan Pokok-pokok Kebijakan Fiskal Tahun 2021: Percepatan Pemulihan Ekonomi dan Penguatan Reformasi.,Jakarta: Kementerian Keuangan, 2020.
កាសែតល័រប៉ាន់ឥណ្ឌូនេស៊ីថ្ងៃទី 16 ខែមេសា ឆ្នាំ 2020" Upaya-upaya TNI dalam Penanganan Pandemi COVID-19"
កាសែតល័រប៉ាន់ឥណ្ឌូនេស៊ីថ្ងៃទី 20 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 2020 "Kebijakan Pemerintah Menangani Covid-19 Sepanjang Semester II ឆ្នាំ 2020")
កាសែតល័រប៉ាន់ឥណ្ឌូនេស៊ីថ្ងៃទី 5 ខែសីហា ឆ្នាំ 2021 <ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺរលាកសួតថ្មីបានកើនឡើងដោយ 348% នៅក្នុងខែកក្កដា ហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងធ្លាក់ចុះនៅក្នុងខែសីហា)
កាសែតល័រប៉ាន់ ថ្ងៃទី 19 ខែមេសា ឆ្នាំ 2022"តម្រូវការសម្រាប់លំដាប់ពិភពលោកថ្មី"(Need for a New World Order.)។
https://laporcovid19.org/tentang-kami
Sindonews.com,2021年8月5日,“21 Juta Penduduk Indonesia Sudah Divaksin Covid-19 Secara Lengkap.”
កាសែតសម័យឥណ្ឌូនេស៊ី ថ្ងៃទី 16 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021 “Batalkan Vaksinasi Berbayar, Jokowi Pastikan Seluruh Vaksin Covid-19 Gratis”
កាសែតសម័យឥណ្ឌូនេស៊ី ថ្ងៃទី 28 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021 "Breaking News: Korupsi Bansos Covid, Juliari Batubara Dituntut 11 Tahun Penjara,"
Tirto,2021年7月6日,"Kasus Meninggal Melonjak & RS Kolaps, Negara Gagal Tangani COVID?" https://tirto.id/ght5
ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក"របាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សឥណ្ឌូណេស៊ីឆ្នាំ2021"
[1] សូមមើលកាសែតល័រប៉ាន់"Upaya-upaya TNI dalam Penanganan Pandemi COVID-19" ថ្ងៃទី16ខែមេសាឆ្នាំ 2020
[2] សូមមើលកាសែតល័រប៉ាន់ "Breaking News: Korupsi Bansos Covid, Juliari Batubara Dituntut 11 Tahun Penjara," ថ្ងៃទី 28 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021
[3]2022年5月19日សូមមើល Liputan6.com, “Perbandingan Harga Tes PCR, Antigen hingga Masker Dulu dan Sekarang, Bak Bumi dan Langit,” ថ្ងៃទី 19 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2022
[4]សូមមើល ឥណ្ឌូនេស៊ីBBC News Indonesia, “Juliari Batubara divonis 12 tahun penjara,” ថ្ងៃទី 23 ខែសីហា ឆ្នាំ 2021

Illustrators: Zheng Ting-Zhi